Jozien J. Driessen van het Reve en Otto P. Bleker (red.), Geloof alleen je eigen ogen. Een actuele kijk op de anatomische preparaten van Frederik Ruysch (1638-1731). Hilversum, Uitgeverij Lias 2017.256 p., ill. Prijs: € 24,95.

R. van Vliet op Bol.com

De Amsterdamse arts Frederik Ruysch was een begaafd preparateur. Dankzij de rode was waarmee hij bloedvaten van lichaamsdelen injecteerde, maakte hij ze geschikt voor onderzoek en onderwijs. Ook droge conserveringstechnieken paste hij toe. Ruysch heeft veel bijgedragen aan de kennis over de bloedsomloop. Zijn missie was het geloof in wonderen en irrationele angsten te bestrijden, maar de kerk beschouwde zijn preparaten als toverij. In zijn publicaties moest hij omzichtig manoeuvreren. Ruysch verkocht zijn collectie in 1717 aan tsaar Peter, die er in Sint-Petersburg een Kunstkamera voor bouwde. Een kleine duizend preparaten is bewaard gebleven en gerestaureerd. In het boek wordt een aantal hiervan beschreven aan de hand van Ruysch’ eigen publicaties en zijn wijze van presenteren. Kinderskeletjes staan op rotsformaties, een hart wordt gepresenteerd in de handpalm van een kinderarmpje en een menselijk schedeldak is gelicht om de bloedvoorziening van de hersenen te tonen. Door aandacht voor fracturen en ziekelijke veranderingen in het skelet toont Ruysch zich een man van de praktijk. Prachtig uitgave met vele illustraties in kleur. De korte bijdragen zijn ondanks het medische jargon zeer toegankelijk geschreven. Met voetnoten, chronologie, literatuuropgave en personenregister.

R. van Vliet    [op bol.com]